Wat als je als Nederlandse protestant in Italië de kans krijgt om de Rooms-Katholieke Kerk van binnenuit te leren kennen? Een Franciscaner priester nam mij mee op ontdekkingsreis in Rome. Dit is een derde blog, een vervolg op mijn tweede blog Romeinse herinneringen. De Siciliaanse bar Mizzica stond op loopafstand van de taalschool. Vlak bij Piazza Bologna: mijn thuis in Rome. In het portiek van de bar naast de deur zat een jonge, verzorgde bedelaar.

Wat als je als Nederlandse protestant in Italië de kans krijgt om de Rooms-Katholieke Kerk van binnenuit te leren kennen? Een Franciscaner priester nam mij mee op ontdekkingsreis in Rome. Ik deel graag nog enkele Romeinse herinneringen. De avondschemering overviel Rome. Enkele lantaarnpalen sprongen aan, anderen bleven verdacht stil. We waren in Monti, een van de hipste wijken in Rome. We liepen door een smal steegje en kwamen uit bij het Colosseum.

Toen ik in Rome aankwam om daar te wonen en te werken werd ik mij bewust van een realiteit waar ik onbekender mee was dan ik had gedacht: de wereld van de Rooms-Katholieke Kerk. Hoe kan ik deze wereld van binnenuit leren kennen? vroeg ik mijzelf af. Ik raakte bevriend met een Franciscaner priester. Ik wil je graag wat momenten delen van mijn ontdekkingen in een zo andere wereld. Vieren

“En Ik zeg u ook dat u Petrus bent, en op deze petra zal Ik Mijn gemeente bouwen” -Mattheüs 16:18 Wie of wat is de rots? De Rooms-Katholieke traditie beweert dat Petrus de rots is waarop Gods Kerk gebouwd is. Heeft Petrus de gemeente in Rome geleid en heeft zij, gebaseerd op Petrus’ gezag, het primaat binnen de wereldwijde Kerk van God? Hoe werd dit sleutelvers uitgelegd in de Vroege Kerk en wat was de heersende uitleg voordat de protestantse Reformatie begon?

Het is verleidelijk om vierhonderd-en-drie jaar na het begin van de reformatie de verschillen tussen het protestantisme en het rooms-katholicisme te minimaliseren. Dit gaat niet omdat binnen het rooms-katholicisme de leerstellingen onderling met elkaar verbonden zijn en uiteindelijk terug te brengen zijn op twee basisprincipes. Deze twee ‘pilaren’ die terug te vinden zijn in Allison’s “Roman Catholic Theology and Practice“ worden in dit artikel toegelicht. Dit artikel is een vervolg op “Flirten met Rome”.

Als er een vraag is waar niet één christen onderuit kan is het deze: “Is de paus van Rome de opvolger van Petrus?” De Rooms-Katholieke traditie beweert van wel, en in het conciliedocument Pastor Aeternus, samengesteld tijdens Vaticanum I (1869-1870) staat te lezen: Wie dus beweert, dat niet op grond van de inzetting door Christus de Heer zelf, d.w.z. op grond van goddelijk recht, de heilige Petrus zijn opvolgers van alle tijden in de voorrang over de gehele Kerk zou hebben verheven of dat de Bisschop van Rome niet de opvolger van Petrus zou zijn in deze voorrang, die zij uitgesloten.

Rome en de apostel Petrus zijn al eeuwen lang met elkaar verbonden. In de Sint-Pietersbasiliek, hoog boven de plaats waar de paus de mis voordraagt, staat met grote letters in de koepel geschreven: “Gij zijt Petrus, en op deze rots zal Ik Mijn Kerk bouwen. Aan u zal Ik de sleutels van het Koninkrijk der Hemelen geven”. Met deze tekst wordt gerefereerd naar het moment waarop Jezus alle macht zou hebben overgedragen aan de apostel Petrus.

In de vroegchristelijke kerken in Rome zijn prachtige mozaïeken te vinden, maar zonder kennis van deze oude wereld kijk je wellicht over belangrijke symbolen heen. In dit artikel worden de meest belangrijke vroegchristelijke symbolen ontcijferd. Persoon met een kerkgebouw Sant Agnese fuori delle Mura (9e eeuw). Een figuur met een kerkgebouw in de hand staat symbool voor de beschermheer van het kerkgebouw. Een dergelijk persoon is ook te zien in de Santa Maria in Trastevere in Rome.

Rome en het Rooms-Katholicisme zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een Reformatie zoals in Noordwest Europa is nauwelijks doorgedrongen in deze stad. Toch zijn er sporen te vinden van deze Protestantse revolutie. In deze reportage gaan we op zoek naar Luther in Rome. Luther op bezoek in Rome Santa Maria del Popolo Toen Maarten Luther rond het jaar 1511 Rome bezocht, verbleef hij in een Augustijner klooster naast de Santa Maria del Popolo.

Om kennis te maken met de wereld van de Vroegchristelijke Kerk is Rome de plaats bij uitstek. Al voordat Paulus terechtkwam in Rome (mogelijk 62 AD), waren er al diverse huisgemeenten actief. De legendarische tradities over de christelijke gemeenten in de eerste en tweede eeuw ontstonden voornamelijk in de vijfde eeuw. Vanaf die tijd zijn de meest bijzondere voorwerpen aan te treffen in Rome: het doopvont dat Petrus gebruikte (Santa Prisca), de boeien van Paulus (San Paolo fuori le Mura), een stuk van het kruis van Jezus (San Pietro) en de tafel van het Laatste Avondmaal (San Giovanni in Laterano).

Op 27 maart 2020 om 18.00 uur, in het midden van deze verschrikkelijke coronacrisis, gaat Paus Franciscus voor in een gebedsviering. Daarna geeft hij de speciale Urbi et Orbi zegen, niet alleen voor de stad Rome, maar ook voor de gehele wereld. Door de paus zal tijdens deze plechtigheid een monstrans getoond worden. In deze monstrans bevindt zich de heilige hostie. Voor Rooms-Katholieken betekent dit dat Christus letterlijk met hen is en op die manier het volk zegent.

Flirten met Rome lijkt in de mode te zijn: protestanten zoeken toenadering tot Rooms Katholieken. Onder de nazaten van de protestantse Reformatie is er een stijgende belangstelling waar te nemen voor de monastieke traditie, vormen van meditatie, de Mariadevotie en de spiritualiteit van Ignatius van Loyola. En wie draagt er in deze tijd van verwarring geen warm hart toe aan het krachtige ethische geluid vanuit Rome? In dit artikel wil ik drie algemene misverstanden in het hedendaagse gesprek met de Rooms Katholieke Kerk delen:

Een bezoek aan de Sint-Pietersbasiliek doet vermoeden dat Paulus of Petrus de eerste christelijke gemeenten gesticht hebben in de wereldstad Rome. Echter, niks blijkt minder waar te zijn. Op het moment dat Paulus via de Via Appia Rome naderde, was hij niet de eerste om het Evangelie in deze stad te brengen. Lukas beschrijft namelijk dat Paulus op deze hoofdweg Romeinse christenen ontmoet, die hem tegemoet gekomen zijn om hem te ontvangen in de hoofdstad van het Romeinse Rijk (Hand 28:15).