“Alleen de ware God weet of hier op het ogenblik van de daad werkelijk gehandeld is in naam van het leven”. Stel, een razend geworden man rijdt in woeste vaart met zijn auto door een drukke straat. Er vallen slachtoffers. Wat doet u? U verleent bijstand waar u kunt. Dat is niet alles. “Ik moet als pastor (…) ook trachten hem te stoppen,” meent Bonhoeffer. De tijd is rijp; iemand moet een spaak in het wiel van de nazi’s steken.

“Het is voor de christen niet vanzelfsprekend dat hij onder christenen mag leven.” Duitsland 1938. Vele Duitse christenen onderwerpen zich aan Hitler, gedwongen door het afleggen van een eed van trouw en dat “betekent persoonlijke binding aan de Führer onder de plechtige aanroeping van God. Wie de eed aflegt, verklaart dat hij bereid is de bij de wijding aanvaarde opdracht volledig en in een voortdurend bewustzijn van zijn verplichting tegenover Führer, volk en rijk na te komen”, verklaart Bethge in zijn biografie over Dietrich Bonhoeffer.

De grondslag voor de onderlinge gemeenschap is niet onze vroomheid, maar wat iemand in Christus is. Biechten? Nee, dank u. Ik ben protestant! Dat was mijn eerste gedachte toen ik in Eberhard Bethge’s biografie over het leven van Bonhoeffer een exposé las over biechten en de functie ervan in de geloofspraktijk. Voorafgaande aan de avondmaalsvieringen veronderstelt de biecht een echte verzoening onder de broeders, zo leerde Bonhoeffer zijn studenten. Bethge merkt op: “En hij zei ook – tot verrassing van de meesten – dat men privé te biechten kon gaan bij een broeder of bij hemzelf.

“Mijn liefste Dietrich, elke morgen om zes uur, als we samen onze handen vouwen, weten we dat we een groot vertrouwen mogen hebben tot elkaar en nog ver daaroverheen, toch?” Mei 1943. Bovenstaand fragment schreef Maria von Wedemeyer in een brief aan haar verloofde Dietrich Bonhoeffer. Vanwege betrokkenheid bij een geslaagde vluchtpoging van Duitse joden naar Zwitserland zat Bonhoeffer al weken in voorarrest. Het onderzoek tegen hem loopt; zijn bewegingsvrijheid is beperkt.

“De eerste gedachte en het eerste woord van elke nieuwe dag behoren aan God toe” Eerst een half uur stille tijd voor meditatie, dat was de nieuwe dagorde die de Duitse verzetstheoloog Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) invoerde op de predikantenopleiding in Finkenwalde. Zijn studenten kregen de opdracht om na te denken over een tekstgedeelte uit de Schrift. Geen preek maken. Niet op zoek gaan naar nieuwe gedachten, maar wachten op wat de tekst jou persoonlijk te zeggen heeft.

De doop is een overgang. In de Vroege Kerk werd het beeld van een doortocht vaak gebruikt. Zoals Israël droogvoets door de Rode Zee trok, zo wordt tijdens de doop de overgang van het oude naar het nieuwe leven gemaakt. Dit werd niet alleen zo uitgelegd, maar de gelovige werd symbolisch opgenomen en meegenomen in het verhaal van het volk Israël dat Egypte overhaast verliet. We nemen een kijkje in de dooptraditie in Augustinus’ gemeente in Hippo Regius, Noord-Afrika.

In de Vroege Kerk werd de doop met verschillende Oudtestamentische beelden uitgelegd. Eén daarvan springt er uit: de doortocht door de Rode Zee. In dit artikel gaat het over Augustinus’ geestelijke uitleg van deze geschiedenis. In de Vroegchristelijke bijbeluitleg worden vaak alle beelden uit het verhaal geduid. Augustinus vormt hierop geen uitzondering, hij benoemt alle aspecten om de betekenis van de doop ten volle uit te leggen aan zijn doopleerlingen.

Als er een vraag is waar niet één christen onderuit kan is het deze: “Is de paus van Rome de opvolger van Petrus?” De Rooms-Katholieke traditie beweert van wel, en in het conciliedocument Pastor Aeternus, samengesteld tijdens Vaticanum I (1869-1870) staat te lezen: Wie dus beweert, dat niet op grond van de inzetting door Christus de Heer zelf, d.w.z. op grond van goddelijk recht, de heilige Petrus zijn opvolgers van alle tijden in de voorrang over de gehele Kerk zou hebben verheven of dat de Bisschop van Rome niet de opvolger van Petrus zou zijn in deze voorrang, die zij uitgesloten.

Rome en de apostel Petrus zijn al eeuwen lang met elkaar verbonden. In de Sint-Pietersbasiliek, hoog boven de plaats waar de paus de mis voordraagt, staat met grote letters in de koepel geschreven: “Gij zijt Petrus, en op deze rots zal Ik Mijn Kerk bouwen. Aan u zal Ik de sleutels van het Koninkrijk der Hemelen geven”. Met deze tekst wordt gerefereerd naar het moment waarop Jezus alle macht zou hebben overgedragen aan de apostel Petrus.

Van George Whitefield (1714-1770) kan gezegd worden dat hij de grootste evangelist is aller tijden. Tijdens zijn leven barstte de Grote Opwekking uit in Engeland en Amerika. Whitefield preekte veertig tot zestig uur per week, en dat wel voor dertig jaar lang. Hij sprak niet alleen in huiskamers, maar ook voor menigten van twintig- tot veertigduizend mensen. Alhoewel hij wordt gerekend tot het methodisch calvinisme, was hij in feite een Anglicaanse priester tot aan het einde van zijn leven.

Martyn LLoyd-Jones bepreekte de Efezebrief vers na vers in Westminster Chapel in Londen. In de serie over Efeze 6: 10-20, uitgegeven onder de titel The christian soldier, bespreekt hij ieder onderdeel van de wapenrusting uitvoerig. Hij heeft het niet alleen over de Bijbelse leerstellingen, maar geeft ook praktische toepassingen van de waarheid voor het leven van iedere dag. Hieronder volgt een samenvatting over de wapenuitrusting van God. Gordel van de waarheid

De relevantie van zijn boodschap voor de kerk en de christen van vandaag. Martyn Lloyd-Jones (1899-1981), de grote prediker van de 20e eeuw, staat wel bekend als “_the doctor_”. In zijn jonge jaren startte hij een veelbelovende carrière in de geneeskunde, maar hij besloot deze medische wereld te verlaten om zijn leven te wijden aan het verkondigen van het Evangelie. Lloyd Jones was ervan overtuigd dat het echte probleem waar zijn patiënten tegen aan liepen niet hun ziekte was; hij besefte dat er een dieper gelegen probleem was dat gediagnosticeerd en aangepakt moest worden: de zonde!

Waarom is hij gekozen? Waarom Calvijn? Een student vroeg me eens “Is hij niet degene die schreef over predestinatie? Hoe kan je dan missionair werk doen?” Wacht even voordat je Calvijn terug op de plank zet. Het was niet het idee van Calvijn (1509-1564) om voorganger te worden in Genève. Het vond allemaal plaats toen hij op weg was naar Straatsburg. Vanwege oorlogssituaties was de directe weg naar zijn bestemming geblokkeerd.